پهنه بندی توزیع زمانی و مکانی آغاز، خاتمه و فراوانی وقوع یخ‌بندان در استان خراسان رضوی

یکی از اشکال تغییر دما، نوسانات ناگهانی دما به ویژه افت آن تا نقطه انجماد است. یخ بندان به وضعیتی گفته می شود که در آن دمای سطح زمین و اشیایی که در تماس با آن قرار دارند، به صفر یا کم تر از صفر درجه سلسیوس کاهش یابد. این تحقیق با هدف بررسی توزیع زمانی و مکانی آغاز و خاتمه یخ بندان در استان خراسان رضوی طی دوره آماری 1390-1368 انجام گردیده است.بدین منظور از داده های آماری بلند مدت دمای کمینه روزانه 10 ایستگاه سینوپتیک مشهد، گلمکان، کاشمر، نیشابور، سرخس، گناباد، سبزوار، تربت جام، تربت حیدریه و قوچان استفاده شده است. جهت تعیین زمان آغاز و خاتمه یخ بندان، روزها به‏ روز شمار ژولیوسی تبدیل و از نرم افزار minitab و arcgis به ترتیب برای رسم نمودار و نقشه های آغاز و خاتمه یخ بندان و  فراوانی وقوع یخ بندان استفاده گردید.نتایج نشان می دهد که در نواحی شمالی، یخ بندان نسبت به نواحی جنوبی و غربی زودتر آغاز شده و دیرتر پایان می پذیرد. طول دوره یخ بندان در سطح استان از جنوب به شمال افزایش یافته که باعث محدود شدن طول دوره رشد گیاهان در این نواحی می شود. فراوانی وقوع یخ بندان در نواحی شمالی نسبت به نواحی جنوبی و غربی بیش تر می باشد

The zoning of spatial and temporal distribution of the beginning, the end, and the frequency of freezing in Khorasan Razavi province

One of the forms of temperature variations is the sudden fluctuations of temperature, in particular the drop to the freezing point. The freezing is referred to as a condition in which the temperature of the earth’s surface and the objects in contact with it is reduced to zero or less than zero degrees Celsius. This study has been done to investigate the temporal and spatial distribution of start and end frost during 19892011 in Khorasan Razavi province. Thus, the longterm daily minimum temperature data from 10 synoptic and evaporation stations including Mashhad, Golmakan, Kashmar, Neishaboor, Sarakhs, Gonabad, Sabzevar, TorbatjameJam, Torbate Heidarieh and Quchan have been used. To determine the beginning and end of frost days, the days converted into Julian day and then Minitab and ArcGIS software were used for charting and mapping the spatial and temporal distribution of frost. The result showed that in the northern regions compared with western and southern regions, the frost began earlier and ends later. Frost period in the province increased from south to north, and it would limit the growth period in these areas. Frequency of freezing in the northern areas is more than southern and western parts.