بررسی اثرمقایسه ای اسانس روغنی satureja khuzestanica jamzad و کارواکرول بر پراکسیداسیون لیپیدی، آنزیم های آنتی اکسیدان ، گلوتاتیون و ظرفیت تام آنتی اکسیدانی در پلاسمای رت های دیابتی

مقدمه: دیابت نوع 2 یکی از اصلی ترین دلایل مرگ و میر و درمان آن یکی از اولویت های بالینی می باشد. هدف مطالعه ارزیابی اثر اسانس روغنی مرزه خوزستانی ( skeo) و کارواکرول بر شاخص پراکسیداسیون لیپیدی (mda) ، ظرفیت تام آنتی اکسیدانی پلاسما (tac) و همینطور فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی می باشد. مواد و روش ها: مطالعه از نوع تجربی می باشد. القای دیابت در موش های صحرایی نر ویستار با تزریق mg/kg 70 آلوکسان بصورت داخل صفاقی صورت گرفت. رت ها بصورت تصادفی به 5 گروه ده تایی تقسیم شدند. پس از دوره تیمار (20 روز) شاخص های پراکسیداسیون لیپیدی و هم چنین فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی در همولیزات تمامی گروه ها مورد سنجش قرار گرفت. skeo با روش gc-mass آنالیز گردید. آنالیز داده ها با استفاده از spss و آزمون های anova یکطرفه و  tukeyانجام شد. یافته ها: نتایج مطالعه ما نشان داد که میانگین مقادیر گلوتاتیون و tac گروه های دیابتی تحت تیمار در هر دو دوز در مقایسه با گروه کنترل دیابتی افزایش ومیزانmda  در مقایسه با گروه کنترل دیابتی کاهش یافت (0.05>p). از طرف دیگر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی در گروه های تحت درمان نسبت به گروه رت های دیابتی افزایش معنا داری را نشان داد (0.05>p). آنالیز skeo با روش gc-mass نشان داد که کارواکرول (درصد) عمده ترین ترکیب این عصاره را تشکیل می دهد. بحث و نتیجه گیری: طبق نتایج عمده ترین ترکیب skeo ، کارواکرول بوده و دارای خواص آنتی اکسیدانی می باشد. گروه های تیمار شده با skeo و کارواکرول هر دو کاهش معناداری در میزان  mda و افزایش شاخص های دفاع آنتی اکسیدانش نشان دادند.

investigating the protective effect of satureja khuzestanica jamzad essential oil and carvacrol on lipid peroxidation, antioxidant enzymes, glutathione, and total antioxidant capacity in the plasma of diabetic rats

background: type 2 diabetes is one of the main causes of death and its treatment is one of the clinical priorities. this study aimed to evaluate the effect of satureja khuzistanica essential oil (skeo) and carvacrol on lipid peroxidation index (mda), plasma total antioxidant capacity (tac), and also the activity of antioxidant enzymes.materials and methods: the study was experimental in nature. diabetes was induced in male wistar rats by intraperitoneal injection of 70 mg/kg alloxan. the rats were randomly divided into 5 groups of 10. after the treatment period (20 days), the indices of lipid peroxidation and the activity of antioxidant enzymes were measured in the hemolysates of all groups. skeo was analyzed by the gc-mass method. data analysis was performed in spss 23 software using one-way anova and tukey tests.results: the results of our study showed that the average values ​​of glutathione and tac of the diabetic groups under treatment in both doses increased compared to the diabetic control group, while the mda level decreased compared to the diabetic control group (p<0.05). the activity of antioxidant enzymes in the treated groups showed a significant increase compared to the group of diabetic rats (p<0.05). skeo analysis by gc-mass method showed that carvacrol (percentage) constituted the main compound of this extract.conclusion: according to the results, the main compound of skeo is carvacrol and it has antioxidant properties. the groups treated with skeo and carvacrol both showed a significant decrease in the amount of mda and an increase in its antioxidant defense indices.