بررسی خصوصیات کمّی و کیفی نخود تحت تاثیر کود بیولوژیک، نیتروژن و اسید هیومیک در شرایط دیم

به‌منظور بررسی اثر کود بیولوژیک، نیتروژن و اسید هیومیک بر خصوصیات کمّی و کیفی نخود (لاین ilc 482)، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محلول پاشی برگی اسید هیومیک در سه سطح (شاهد (صفر)، دو در هزار و چهار در هزار)، کود نیتروژن در دو سطح (شاهد (صفر) و 30 کیلوگرم در هکتار) و کود بیولوژیک ریزوچک پی سوپرپلاس در دو سطح (عدم تلقیح و تلقیح) بودند. نتایج نشان داد در بین تیمارها، سطح دوم اسید هیومیک بالاترین مقدار را از لحاظ صفات مورفولوژیک، تعداد غلاف در بوته، وزن دانه در بوته و وزن صد دانه به‌خود اختصاص داد. بیشترین میزان عملکرد دانه (271 گرم در متر‌مربع) و عملکرد بیولوژیک (684 گرم در متر‌مربع) نیز از غلظت دو در هزار اسید هیومیک حاصل شد. بالاترین غلظت پتاسیم دانه (1297 میلی‌گرم بر کیلوگرم) نیز مربوط به سطح دوم اسید هیومیک بود. همچنین کود نیتروژن و باکتری موجب افزایش معنی‌دار عملکرد دانه، وزن دانه در بوته و شاخص برداشت شد. بیشترین درصد پروتئین دانه (22/9) نیز مربوط به تیمار تلفیقی کود بیولوژیک و نیتروژن بود. درنهایت می‌توان گفت کاربرد نهاده های طبیعی اسید هیومیک و کود بیولوژیک ریزوچک پی سوپرپلاس توام با کود آغازگر نیتروژن موجب بهبود خصوصیات کمّی و کیفیت دانه گیاه نخود شد.

Evaluation of Quantitative and Qualitative Traits of Chickpea as Affected by Biofertilizer, Nitrogen, and Humic Acid in Dryland Condition

In order to evaluate biofertilizer, nitrogen and humic acid effect on quantitative and qualitative traits of chickpea (ILC 482 line) this research was carried out at the Agricultural Research Field of Kurdistan University, Sannadaj, Iran. A factorial experiment was conducted based on a randomized complete block design with three replications. Experimental treatments included three levels of leaf foliar application of humic acid (control (0), 2, and 4 per thousand), two levels of nitrogen fertilizer (control (0), and 30 kg/ha) and two levels of biofertilizer (noninoculation and inoculation). Results indicated that the greatest pods/plant, seed weight/plant and 100 seed weight were belonged to the second level of humic acid. The maximum grain yield (271.5 g/m2) and biological yield (684.31 g/m2) were obtained from 2 per thousand concentration of the humic acid application. The greatest grain potassium concentration (1297.56 mg/kg) was belonged to the second level of humic acid. Nitrogen and biofertilizer applications significantly increased the grain yield, seed weight/plant and harvest index. Maximum percentage of seed protein (22.91) was obtained from integrated treatment of biofertilizer and nitrogen. From the gathered data it appears that humic acid and biofertilizer applications integrated with nitrogen fertilizer may improve seed yield and quality of chickpea.